Τι είναι το μελάνωμα;
Το μελάνωμα είναι ένας τύπος καρκίνου του δέρματος που προέρχεται από τα μελανοκύτταρα (κύτταρα στο δέρμα που παράγουν μια χρωστική ουσία που ονομάζεται μελανίνη). Προσβάλλει κυρίως νέους ενήλικες και ηλικιωμένους.
Στους άνδρες , το μελάνωμα εντοπίζεταιι συχνότερα στον κορμό ή στο κεφάλι και το λαιμό. Στις γυναίκες, αναπτύσσεται μελάνωμα πιο συχνά στα χέρια και τα πόδια.
Πόσο συχνό είναι το μελάνωμα;
Ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο συχνός τύπος κακοήθειας, που αντιπροσωπεύει περίπου 75% όλων των μορφών καρκίνου. Το μελάνωμα αποτελεί μια από τις λιγότερο συχνές μορφές καρκίνου του δέρματος. Η συχνότητα εμφάνισης μελανώματος είναι 20-25 νέες περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους κάθε χρόνο το Ευρώπη. Ο αριθμός των περιστατικών εκτιμάται να διπλασιαστεί την επόμενη δεκαετία. Το μελάνωμα είναι ο δεύτερος πιο κοινός καρκίνος στις γυναίκες ηλικίας 15-34 ετών.
Ποιους προσβάλλει το μελάνωμα;
Τα παρακάτω αποτελούν παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη μελανώματος:
- Η υπεριώδης ακτινοβολία από τον ήλιο και το σολάριουμ
- Ανοιχτό δέρμα που καίγεται εύκολα, δεν μαυρίζει, ή μαυρίζει άσχημα
- Ηλιακά εγκαύματα (ειδικά κατά την παιδική ηλικία)
- Οικογενειακό ή / και ατομικό ιστορικό μελανώματος
- Ύπαρξη πολλών σπίλων
- Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Πώς μπορώ να αναγνωρίσω το μελάνωμα στο δέρμα μου;
Το μελάνωμα συνήθως αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα από εβδομάδες έως μήνες και έτσι συχνά έχει μια αποδιοργανωμένη εμφάνιση. Συνήθως οι ακίνδυνοι σπίλοι μοιάζουν μεταξύ τους. Αντιθέτως, το μελάνωμα όσο μεγαλώνει, συχνά «ξεχωρίζει» και εμφανίζεται διαφορετικό σε σύγκριση με τους υπόλοιπους αβλαβείς σπίλους που βρίσκονται κοντά του. Εάν εντοπίσετε ένα σημάδι με ασυνήθιστα χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τα υπόλοιπα στο δέρμα σας, ζητήστε αμέσως ιατρική συμβουλή.
Πώς γίνεται η διάγνωση του μελάνωματος;
Η έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος είναι ζωτικής σημασίας, καθώς τα ποσοστά επιβίωσης για το μελάνωμα μειώνονται ουσιαστικά εάν ανιχνευθεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Η διάγνωση του καρκίνου του δέρματος βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση από εκπαιδευμένο δερματολόγο, μέσω δερματοσκόπιου ή ψηφιακής χαρτογραφησης. Τέλος, γίνεται ιστολογική εξέταση του αφαιρεθέντος ιστού.
Πώς αντιμετωπίζεται το μελάνωμα;
Η θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική αφαίρεση. Σε λεπτά μελανώματα, ο όγκος αφαιρείται με ένα ορισμένο περιθώριο ασφαλείας στη γύρω περιοχή. Σε παχύτερα μελανώματα, απαιτείται μεγαλύτερη χειρουργική αφαίρεση της γύρω περιοχής μαζί με αφαίρεση λεμφαδένων φρουρού. Μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Σε προχωρημένα μελανώματα, απαιτείται επιπρόσθετη στοχευμένη θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας με ακτινοβολία και της ανοσοθεραπείας (μια θεραπεία που βοηθά το ανοσοποιητικό σας σύστημα για την καταπολέμηση του καρκίνου).
Μπορεί να προληφθεί το μελάνωμα;
Το μελάνωμα σχετίζεται ισχυρά με το υπεριώδες φως, Επομένως θα πρέπει να αποφευχθεί η υπερβολική έκθεση στον ήλιο ,ακολουθώντας στενά αυτούς τους κανόνες:
- Να φοράτε προστατευτικό ρουχισμό όταν είστε έξω στον ήλιο.
- Μείνετε στη σκιά μεταξύ 11:00 π.μ. και 3.00 μ.μ.
- Εφαρμογή αντηλιακού με δείκτη προστασίας (SPF) 30 και SPF 50 σε παιδιά, σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα ή σε άτομα με ιστορικό καρκίνου δέρματος.
Εφαρμόστε ξανά το αντηλιακό μετά το μπάνιο ή τον ιδρώτα ή ούτως ή άλλως κάθε 2 ώρες.
- Ειδικά τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από τον ήλιο, καθώς ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη μελανώματος σε ενήλικες είναι το ηλιακό έγκαυμα κατά την παιδική ηλικία.
Τι πρέπει να κάνω εάν παρατηρήσω κάποιο προειδοποιητικό σημάδι;
Θα πρέπει να δείτε τον δερματολόγο σας, εάν ο σπίλος αλλάζει σχήμα, το χρώμα, το περίγραμμα ή μέγεθος, ή εάν αναπτύξετε κάποια βλάβη ξαφνικά στο δέρμα σας.
Πηγή: Εuropean Academy of Dermatology and Venereology
Mετάφραση-Επιμέλεια:
Χρυσάνθη Τζιωρτζιώτη-Κολιού
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
